ԼԵԶՈՒԻ ԿՈՄԻՏԷ
ՅՈՐԴՈՐԱԿ ՀԱՅԵՐԷՆ ԸՆԴՈՒՆԵԼԻ ՀԱՄԱՐԺԷՔՆԵՐ ՈՒՆԵՑՈՂ
ՕՏԱՐ ԲԱՌԵՐԻՑ ԽՈՒՍԱՓԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Յայտնի իրողութիւն է, որ լեզուներն առանց փոխառութիւնների չեն լինում: Դրանք եղել են, կը լինեն եւ մերժելի չեն, եթէ անհրաժեշտաբար են փոխառուել: Իրողութիւն է նաեւ, որ ամէն լեզու փորձում է հնարաւորինս զերծ մնալ օտար բառերից՝ ստեղծելով դրանց համարժէքները: Երբ տուեալ լեզւում ստեղծւում է համապատասխան բառը, որը հասարակութիւնն ընդունում է, փոխառութիւնը դառնում է օտարաբանութիւն:
Ի տարբերութիւն փոխառութեան՝ օտարաբանութիւնը մերժելի է, որովհետեւ նախընտրելով օտարաբանութիւնը՝ նսեմացնում ենք մայրենի լեզուն, խանգարում նրա բնականոն ընթացքը:
Հայերէն շատ բառեր, ցաւօք, երբեմն անտեսւում են: Նկատի ունենալով վերը ասուածը՝
ՅՈՐԴՈՐՈՒՄ ԵՆՔ
ստորեւ բերուած օտար բառերի փոխարէն գործածել հայերէն համարժէքները.
աբստրակտ – վերացական
աբսուրդ –անհեթեթութիւն, անհեթեթ
ամբիցիոզ – յաւակնոտ
ավտոռեֆերատ – սեղմագիր
ատեստատ – վկայական
բալանս – հաշուեկշիռ
դեֆիցիտ – պակասուրդ
դիվիդենտ – շահաբաժին
դիսերտացիա – ատենախօսութիւն
դիսպետչեր – կարգավար
էմոցիա – յոյզ
իմիջ – կերպար
ինվալիդ – հաշմանդամ
ինվեստիցիա – ներդրում
լեգիտիմ – օրինական, օրինակարգ
լոգիկա – տրամաբանութիւն
կոլեգիա – վարչանի
կոմպետենտ – 1. իրազեկ, իրաւասու
կոմպրոմիս – փոխզիջում
կոնցեպցիա – հայեցակարգ
կրեատիւ – ստեղծագործ
մաքսիմում – առաւելագոյն
մենեջմենտ / մենեջմենթ – կառավարում
մոնոպոլիա – 1. մենաշնորհ, 2. մենատիրութիւն
մոնոպոլիստ – 1. մենաշնորհեալ, 2. մենաշնորհատէր
մենտալիտետ / մենթալիտետ – մտածելակերպ
մինիմում – նուազագոյն
նեգատիւ – բացասական
շանս – հնարաւորութիւն
չէկ / չէք– վճարագիր, անդորրագիր
պոզիտիւ – դրական
պոպուլիզմ – ամբոխահաճութիւն
պոպուլիստ – ամբոխահաճ
պրակտիկ – գործնական
պրինտեր – տպիչ
ռէալ – իրական
ռէյտինգ – վարկանիշ
սանկցիա(ներ) – պատժամիջոց(ներ)
սիմվոլ – խորհրդանիշ
սիմվոլիկ – խորհրդանշական
սիստեմ – համակարգ
սիտուացիա – իրադրութիւն, իրավիճակ
ստատիստիկա – վիճակագրութիւն
տրենաժոր – մարզասարք
քսերոքս – պատճէնահան
քրոնիկոն – ժամանակագրութիւն
օպոնենտ – ընդդիմախօս
ֆէյք – կեղծ
ֆորում – համաժողով
No comments:
Post a Comment