Փութինի Հայաստան այցը

ԲՈՂՈՔԻ ՑՈՅՑԵՐ ԵՒ ՄԻՋԱԴԷՊԵՐ ԵՐԵՒԱՆԻ ՄԷՋ
Շուրջ ամի­սէ մը ի վեր յայ­տա­րարուած թուակա­նին՝ Դեկ­տեմբեր 2ին, Վլատիմիր Փու­թին Հա­յաս­տան այ­ցե­լած է՝ հոծ պա­տուի­րակու­թեան մը ըն­կե­րակ­ցութեամբ:
Ռու­սաստա­նի նա­խագա­հը ան­մի­ջապէս Գիւմրի գա­ցած է, ուր իր պաշ­տօ­նակից Սերժ Սարգսեանի հետ մաս­նակցած է հայ-ռու­սա­կան միջշրջա­նային եր­րորդ հա­մաժո­ղովին: Իր խօս­քին մէջ նա­խագահ Սարգսեան կա­րեւոր նկա­տած է հայ-ռու­սա­կան դա­րաւոր բարեկա­մու­թիւնը՝ նշե­լով այն տնտե­սական առա­ւելու­թիւննե­րը, զորս Հա­յաս­տա­նին պի­տի ապա­հովէ Մաք­սա­յին Միու­թեան ան­դա­մակ­ցութիւ­նը:

Վեր­ջին երեք ամիս­նե­րու զար­գա­ցումնե­րէն ետք, մինչ դեռ հա­զիւ երեք օր առաջ եւ­րո­պացի ղե­կավար­նե­րու հետ լե­զու գտնե­լու դժուար իրա­վիճա­կին մէջ յայտնուած էր, նա­խագահ Սարգսեան այս ան­գամ ալ սի­րաշահ խօս­քեր ար­տա­սանած է իր ռուս պաշ­տօ­նակի­ցին: Ըսած է, թէ երեք ամիս ան­ցած է Մաք­սա­յին Միու­թեան ան­դա­մակ­ցե­լու Հա­յաս­տա­նի մտադ­րութեան մա­սին յայ­տա­րարու­թեան պա­հէն, սա­կայն ար­դէն հսկա­յական աշխատանք կա­տարուած է: Ըն­դունուած է Եւ­րա­սիական Տնտե­սական Բարձրա­գոյն Խոր­հուրդի հա­մապա­տաս­խան որո­շու­մը: Ստո­րագ­րուած է Հա­յաս­տա­նի կա­ռավա­րու­թեան եւ Եւ­րա­սիական տնտե­սական յանձնա­խումբե­րու մի­ջեւ յու­շա­գիր մը: Հա­յաս­տա­նի նախագա­հը շատ փայ­լուն պատ­կեր մը պար­զած է Հա­յաս­տան-Ռու­սաստան յարաբերութիւննե­րէն եւ ընդհան­րա­պէս անոնց յա­րակից բո­լոր ոլորտնե­րէն:

Փու­թին եւս իր խօս­քին մէջ ընդգծած է տնտե­սական այն բո­լոր առա­ւելու­թիւննե­րը, զորս Հա­յաս­տան պի­տի ստա­նայ Մաք­սա­յին Միու­թեան ան­դա­մակ­ցութեան շնոր­հիւ: Ռուս ղեկավա­րը ի մէջ այ­լոց շեշ­տած է նաեւ իր երկրին տա­րածաշրջա­նային վճռա­կան քաղաքա­կանու­թիւնը՝ ըսե­լով, որ Ռու­սաստան պի­տի չհե­ռանայ Կով­կա­սէն եւ հոն աւե­լի պի­տի ամ­րապնդէ իր դիր­քե­րը:

Անդրա­դառ­նա­լով Հա­յաս­տա­նի ընտրու­թեան՝ ան շեշտած է, որ հար­ցը նախ եւ առաջ կը վե­րաբե­րի Մաք­սա­յին Միու­թեան միանա­լուն, բայց կայ նաեւ այ­նուհե­տեւ Եւ­րա­սիական Տնտե­սական Միու­թեան ան­դա­մակ­ցե­լու հե­ռան­կա­րը: Աւել­ցուցած է, որ իր ժա­մանու­մէն ետք նա­խագահ Սարգսեանի հետ ճամբուն վրայ ու­նե­ցած կարճ զրոյ­ցին ըն­թացքին վերջինս իրեն յայտնած է, թէ հա­յաս­տանցի փոր­ձա­գէտ­նե­րը եւ տնտե­սագէտ­նե­րը ըրած են անհրա­ժեշտ բո­լոր հա­շիւ­նե­րը, դրա­կանն ու բա­ցասա­կանը կշռած, ու կա­տարած են իրենց ընտրու­թիւնը Մաք­սա­յին Միու­թեան ի նպաստ: «Ատի­կա Հա­յաս­տա­նի ժո­ղովուրդին եւ հա­յաս­տա­նեան ղե­կավա­րու­թեան գե­րիշ­խան ընտրու­թիւնն է: Բնա­կանա­բար, Ռու­սաստան ամէն ինչ կ՚ընէ Հա­յաս­տա­նի հետ գոր­ծակցու­թեան զօ­րավիգ կանգնե­լու համար»,- ընդգծած է ռուս ղե­կավա­րը:

Գիւմրիի մէջ եր­կու նա­խագահ­նե­րը այ­ցե­լած են ռու­սա­կան սահ­մա­նապահ 102րդ զօրամասի կեդ­րո­նատե­ղին: Ապա, անոնք այ­ցե­լած են Գիւմրիի Ս. Ամե­նափրկիչ եկե­ղեց­ւոյ քով գտնուող Սպի­տակի երկրա­շար­ժի զո­հերու յի­շատա­կին բարձրա­ցած յու­շա­կոթո­ղը եւ ծաղ­կեպսակ­ներ զետեղած են:

Հոն­կէ, Փու­թին եւ Սարգսեան մեկ­նած են Ծի­ծեռ­նա­կաբերդ, ուր նոյնպէս ծաղ­կեպսակ­ներ զե­տեղած են Մեծ Եղեռ­նի զո­հերու յու­շարձա­նին:

ԲՈՂՈՔԻ ՑՈՅՑ ԵՒ ՄԻՋԱԴԷՊԵՐԻնչպէս կ՚ակնկա­լուէր՝ բո­լորը չէ, որ գրկա­բաց կը սպա­սէին Ռու­սաստա­նի նա­խագա­հին: Անոր այ­ցե­լու­թեան եւ Մաք­սա­յին Միու­թեան Հա­յաս­տա­նի ան­դա­մակ­ցութեան դէմ բո­ղոքի ցոյց մը տե­ղի ու­նե­ցած է Երե­ւանի կեդ­րո­նը՝ բա­ւական լա­րուած մթնո­լոր­տի մէջ:

Ոս­տի­կան­նե­րը փոր­ձած են կա­սեց­նել ցու­ցա­րար­նե­րու եր­թը Ազա­տու­թեան հրա­պարա­կէն դէ­պի կա­ռավա­րու­թեան շէնք, ինչ որ պատ­ճառ դար­ձած է բա­խումնե­րու: «Ժա­ռան­գութիւն» կու­սակցու­թեան փոխ­նա­խագահ Ար­մէն Մար­տի­րոսեանի հետ բանակցութիւննե­րէն ետք՝ ոս­տի­կան­նե­րը հա­մաձայ­նած են բա­նալ ճամ­բան, որ­մէ ետք կառավա­րու­թեան շէն­քին շուրջ նոյնպէս պատ­նէշ կազ­մած են:

Ցու­ցա­րար­նե­րը «Ազա՛տ, ան­կա՛խ Հա­յաս­տան», «Սեր­ժի՛կ, հե­ռացի՛ր», «Ո՛չ՝ Խորհ. Միու­թեան» եւ այլ կո­չերով, պաս­տառնե­րով քա­լած են դէ­պի կա­ռավա­րու­թեան շէնք, ուրկէ կը ծրագ­րէին եր­թալ դէ­պի նա­խագա­հական նստա­վայր, ուր տեղի կ՚ունենար երկու ղեկավարներուն հանդիպումը:

Ոս­տի­կանու­թիւնը, որ ար­տօ­նու­թեան բացակայութեան պատ­ճա­ռաբա­նու­թեամբ՝ ապօրինի յայ­տա­րարած էր ցոյ­ցը, անոր մաս­նա­կից­նե­րուն եր­թը կա­սեցու­ցած է կառավարու­թեան շէն­քէն դէ­պի նա­խագա­հի նստա­վայր հա­տուա­ծին: Ապա­հովու­թեան ուժե­րուն կող­մէ կազ­մուած պատ­նէ­շը ճեղ­քե­լու փոր­ձեր կա­տարած 110 ցու­ցա­րար­ներ ձեր­բա­կալուած, ապա ազատ ար­ձա­կուած են:

ՌՈՒ­ՍԵ­ՐԸ ԿԱ­ԶԻ ՍԱ­ԿԱԳԻ­ՆԻ ԶԵՂՉ ԿԸ ԽՈՍ­ՏԱ­ՆԱՆ, ՓՈԽԱՐԷՆԸ՝
«ՀԱՅ­ՌՈՒՍԳԱ­ԶԱՐԴ»Ի
ՀԱ­ՅԱՍ­ՏԱ­ՆԻ ՊԱՏ­ԿԱ­ՆՈՂ 20%ԻՆ ԱԼ ԿԸ  ՏԻՐԱՆԱՆ

Փու­թի­նի պա­տուի­րակու­թեան մաս կազ­մող «Գազպրոմ»ի նա­խագահ Ալեք­սէյ Միլ­լէր Երեւանի մէջ Դեկ­տեմբեր 2ին յայ­տա­րարած է, որ նոյն օրը ստո­րագ­րուելիք պայմանագրով «Գազպրոմ»ին կ՚անցնի «Հայ­ռուսգա­զարդ»ի` Հա­յաս­տա­նի կա­ռավա­րու­թեան պատկա­նող 20% բա­ժինը:

Իր խօս­քին մէջ «Գազպրոմ»ի նա­խագա­հը յատ­կա­պէս նշած է. «Այ­սօր իս­կա­պէս պատմական օր է, քա­նի որ կը ստո­րագ­րուի փաս­տա­թուղթ մը ըստ որուն "Գազպրոմ"ը ձեռք կը բե­րէ "Հայ­ռուսգա­զարդ"ի բաժ­նե­թուղթե­րուն 20 տո­կոսը եւ կը դառ­նայ ընկերութեան լիակա­տար բաժ­նե­տէր: Այսպէ­սով, "Հայ­ռուսգա­զարդ"ը կը ներգրա­ւուի "Կազփրոմ"ի քոյր ձեռ­նարկու­թիւննե­րու հա­մերաշխ ըն­տա­նիքին մէջ”:

Ալեք­սէյ Միլ­լէր աւել­ցուցած է, որ «այ­սօր նաեւ կը ստո­րագ­րուի Հա­յաս­տա­նի հա­մար շատ կա­րեւոր պայ­մա­նագիր կա­զի մա­տակա­րար­ման վե­րաբե­րեալ: Կը սահ­մա­նուի նոր գին, եւ Հա­յաս­տան մա­տակա­րարուող կա­զի այդ գի­նը կա­պուած կ՚ըլ­լայ Ռու­սաստա­նի մէջ կի­րար­կուող ներ­քին գի­ներուն: Ան­կասկած, ասի­կա չա­փազանց հզօր ազ­դակ է Հա­յաս­տա­նի ըն­կե­րա-տնտե­սական զար­գացման հա­մար»:

Թէ իս­կա­պէս այս կար­գադրու­թիւնը ի՛նչ հե­տեւանքներ կ՚ու­նե­նայ՝ կան­խա­տեսե­լի է: Պետու­թիւնը իր ու­նե­ցած 20%ն ալ յանձնե­լով ռու­սա­կան կող­մին՝ այս ոլոր­տին մէջ եւս բո­լորո­վին կա­խեալ դար­ձած է ան­կէ: Թէ, գո­նէ ան­մի­ջակա­նին մէջ՝ սո­վորա­կան քա­ղաքա­ցին պի­տի կա­րենա՞յ օգ­տուիլ կա­զի սա­կագի­նի խոս­տա­ցուած զեղ­չէն, այդ ալ­ հարցա­կան է: Շա­տեր վե­րապա­հու­թեամբ կը մօ­տենան երե­ւոյ­թին:

Սա­կայն, Ազ­գա­յին Ժո­ղովի փոխ­նա­խագահ, Հան­րա­պետա­կան Կու­սակցու­թեան բան­բեր Էդուարդ Շար­մա­զանով, որ Ռու­սաստա­նի նա­խագահ Փու­թի­նի Հա­յաս­տան կա­տարած պե­տական այ­ցը դրա­կան գնա­հատած է, անդրա­դար­ձած է նաեւ կա­զի սա­կագի­նի հար­ցին: «Եթէ այ­սօր 270 դո­լար է, ապա փոխ­ւում է 189 դո­լարի, եւ ես կար­ծում եմ՝ դա շօ­շափե­լի դրա­կան տե­ղաշարժ է մեր հա­սարակ քա­ղաքա­ցու կեան­քում: Մեր տնտես­վա­րող­նե­րը կարող են նաւ­թամթեր­քը գնել առանց երե­սուն տո­կոս մաք­սա­տուրքի, ին­չը եւս առաջընթաց է: Պա­րոն նա­խագա­հը շատ ճիշդ նշեց, որ այս այ­ցը նոր էջ է խորհրդան­շում հայ-ռու­սա­կան դաշ­նակցա­յին յա­րաբե­րու­թիւննե­րում: Հի­մա սա լա՞ւ է, թէ՞ վատ հա­սարակ քա­ղաքա­ցու հա­մար, հարցնում եմ սկեպ­տիկնե­րին», հարց տուած է ան, պնդե­լով, որ «Հայ­ռուսգա­զարդ»ի 20%ին ռու­սա­կան կող­մին յանձնումն ալ գե­րիշ­խա­նու­թեան կո­րուստ չէ:

 

ՓՈՒԹԻՆԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՆ ԱՅՑԸ ԱՆՀԱՆԳՍՏԱՑՈՒՑԱԾ Է ԹՈՒՐՔԻԱՆ

Ռուսաս­տա­նի նա­խագա­հին Հա­յաս­տան այ­ցը չէ վրի­պած թրքա­կան մա­մու­լի ուշադրութենէն, աւե­լին` ան լայ­նօ­րէն եւ ընդհան­րա­պէս չա­փազան­ցութիւննե­րով մեկնաբանուած է որոշ լրա­տու մի­ջոց­նե­րու կող­մէ:

Մինչ Cihan եւ IHA գոր­ծա­կալու­թիւննե­րը եւ զա­նոնք մէջ­բե­րող միւս աղ­բիւրնե­րը ընդգծած են Երե­ւանի մէջ Փու­թի­նի դէմ տե­ղի ու­նե­ցած բո­ղոքի ցոյ­ցե­րը, «Զաման» օրա­թեր­թին մէջ, բա­ցի բուն տե­ղեկատ­ւութե­նէն, տեղ գտած է նաեւ սիւ­նա­կագիր Ֆիք­րէթ Էր­թա­նի «Փու­թին Գիւմրիի մէջ» յօ­դուա­ծը: Էր­թա­նի յօ­դուա­ծին հիմ­քը կը կազ­մէ Գիւմրիի մէջ հաս­տա­տուած ռու­սա­կան 102րդ զօ­րամա­սին տրուած այ­ցե­լու­թիւնը եւ Գիւմրիի` հայ-թրքա­կան սահմանին գտնուելու պա­րագան: Սիւ­նա­կագի­րը չա­փազան­ցեալ կեր­պով կը ներ­կա­յացնէ ռու­սա­կան այդ խա­րիս­խին մէջ գտնուող զի­նուոր­նե­րու թի­ւը:

«Փու­թի­նի այ­ցե­լու­թիւնը Գիւմրի, որ մեր քի­թին տակ է, կա­րեւոր է Թուրքիոյ հա­մար: Ատով, ան­կասկած, Ռու­սաստա­նի նա­խագա­հը ան­գամ մը եւս կ՚ընդգծէ հայ-ռու­սա­կան ռազ­մա­կան գոր­ծակցու­թիւնը, կը շեշ­տէ անոր կա­րեւո­րու­թիւնը՝ ան­գամ մըն ալ յի­շեց­նե­լու հա­մար, որ Հա­յաս­տա­նի ապա­հովու­թիւնը Ռու­սաստա­նի երաշ­խա­ւորու­թեան տակ է», կը գրէ «Զաման»ի սիւ­նա­կագի­րը՝ այն հա­մոզու­մը յայտնե­լով, որ այդ հան­դի­պու­մը գրե­թէ չէ մեկ­նա­բանուած հայ­կա­կան կամ ռու­սա­կան լրա­տու մի­ջոց­նե­րուն կող­մէ, ինչ որ ան­շուշտ իրա­կանու­թեան չի հա­մապա­տաս­խա­ներ:

Յօ­դուա­ծագի­րը, գի­տակ­ցե­լո՞վ հան­դերձ թէ ան­գի­տանա­լով, կը յի­շեց­նէ վեր­ջերս 102րդ զօրամա­սի հրա­մանա­տար Անտրէյ Ռու­զինսքիին վե­րագ­րուած յայ­տա­րարու­թիւնը, որ հեր­քուեցաւ Ռու­սաստա­նի կող­մէ: Կը գրէ, թէ Գիւմրիի այդ զօ­րամա­սը Լեռ­նա­յին Ղա­րաբա­ղի վրայ Ատրպէյճա­նի յար­ձակման պա­րագա­յին կրնայ մի­ջամ­տել ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թիւննե­րուն՝ յայտնե­լով այն կար­ծի­քը, որ ռու­սա­կան այդ խա­րիս­խը ոչ միայն Ատրպէյճ­ա­նի, այ­լեւ Թուրքիոյ դէմ է եւ զայն սթա­փեց­նե­լու նպա­տակ ու­նի:

Փու­թի­նի` Գիւմրիի ռու­սա­կան զօ­րամաս կա­տարած այս այ­ցե­լու­թիւնը եւ Ռու­սաստա­նի՝ Հա­րաւա­յին Կով­կա­սէն հե­ռանա­լու ոչ մէկ տրա­մադ­րութիւն ու­նե­նալու մա­սին յայտարարու­թիւնը մտա­հոգու­թեան զար­մա­նալի խառ­նուրդ մը բաղադրած ըլ­լալ կը թուի թուրք մա­մու­լին հա­մար: Ար­դա­րեւ, թուրքե­րը կը մեկ­նա­բանեն՝ «եթէ հա­յոց հետ խնդիր ու­նե­նանք, խնդիր կ՚ու­նե­նանք նաեւ ռուսե­րուն հետ»:

«Նոր Յառաջ», Դեկտեմբեր 5, 2013