18.5.12

Լռութիւնը, որ իջաւ քաղաքի վրայ

ԿԱՐԻՆԷ ԽՈԴԻԿԵԱՆ

Հայաստանեան հերթական ընտրութիւնից յետոյ հերթական «խորհրդաւոր գիշեր»ուանը յաջորդող առաւօտը... Չէ՛, այս առաւօտը նախորդ հերթականներից շատ էր տարբեր։ Կիրակի օրն իր ուղիղ եթերներով, աչքիդ առաջ կնիքի օքսիդա-ցնդուող թանաքային ձեռնածութեամբ, ընտրատարածքների առջեւ կասկածելի կուտակումներով եւ ոչ մի կասկած չյարուցող ընտրակաշառքներով դարձաւ հերթական մի անցեալ օր, իսկ Երկուշաբթի, Մայիսի եօթի առաւօտն իր անսովորութիւնը բացայայտեց իր. . . լռութեամբ։ Լուռ էին մարդիկ, լուռ էր քաղաքը։
Այն, որ լոյսը բացուելուն պէս քաղաքական գործիչների ու կուսակցութիւնների, դաշինքաւորուածների ու անդաշների «դայլայլները» չլսուեցին՝ բացատրութիւն կայ, ու այս նեղ տարածքում մէկ անգամ եւս բացատրելն անիմաստ է։ Բայց որ լռում էր քաղաքը... իր ընտրութիւնից ապշահար, իր նկարած թուերից կաթուածահար, իր չընտրած-ընտրելուց՝ ամօթահար, ինքն իր ձայնը լռութեան վերածած քաղա՛քը...
Մէկ օր անց ոմանց լեզուն բացուեց, միւսների՝ ձայնը, սկսեցին խօսել կեղծիքից, անարդարութիւնից, հերթական անգամ սեփական ժողովրդին յաղթելու գայթակղութեանը չդիմանալու ախտից... Հետզհետէ ասելիքները խրոխտացան, բայց՝ չափաւոր, միայն իրենց յայտնի տեղից դոզաւորուած չափաբաժնով։ Յետոյ... ի հարկէ, կը լինեն բողոքներ, կը դիմեն դատարաններ (գուցէ չդիմեն), սրտամաշ ու քաջարի ասուլիս-ելոյթների պակաս էլ չի զգացուի։ Բայց այդ ամէնն ի զուր է ու ոչ մի արժէք չունի։
Աննախադէպ, եւրոպացիներին անգամ հիացրած մեր ընտրութիւնների միակ ճշմարիտ գնահատականը յաջորդ օրը Քաղաքի վրայ ծանրացած լռութիւնն էր, որ օրուայ աւարտին մաս-մաս եղաւ ու մտաւ մեզանից ամէն մէկի հոգու մէջ։ Ոմանց համար որպէս յիշողութիւն-պատիժ, իսկ ոմանց համար... բայց, կարծեմ, մանկուրտները (*) յիշողութիւն չունեն։

«Գրական թերթ», Մայիս 11, 2012

(*) Մանկուրտ («մարդագայլ») - Կ՚ակնարկէ Չինկիզ Այթմաթովի «Օրը աւելի քան հարիւր տարի կը տեւէ» վէպին մէջ յիշուած թրքական առասպելին, որ կը խօսի դաժան ձեւերու մասին՝ կալանաւոր մը «մանկուրտ» դարձնելու, որպէսզի ան միայն յիշէ տարրական բաներ ու իր տէրերուն լաւագոյն ստրուկը դառնայ (խմբ. «Հայկականք»ի)։

No comments:

Post a Comment