6.9.11

Ի՞նչ նորութիւն՝ 20 տարի ետք

Վ.Մ.
 
ԽՈՉԸՆԴՈՏՈՒՄ ԵՆ «ՆԱՐԵԿԱՑԻ» ԱՐՈՒԵՍՏԻ ՄԻՈՒԹԵԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԷՈՒԹԵԱՆԸ
Սփիւռքահայ գործիչը համոզուած է, որ Հայաստանում սփիւռքահայ ներդնողներին թալանում են
Ասոնք խորագիրներն են «Ազգ»ի մէջ (Սեպտեմբեր 6, 2011) լոյս տեսած Յասմիկ Յարութիւնեանի հետեւեալ յօդուածին, զոր կու տանք նոյնութեամբ՝ արեւմտահայերէնի վերածելով։ Տխուր ու ընդվզեցուցիչ է տեսնել, որ հերթական անգամ սփիւռքահայ մը կ՚ենթարկուի խաբէութեան ու թալանի Հայաստանի մէջ, ու այս անգամ հարուածը կը հասնի թէ՛ անոր անձնական գործին, թէ՛ մշակութային որակաւոր գործունէութեան։ «Ամէն տեղ է ապաստան որոնում Հայը, բացի այն երկրից որ կոչւում է Հայաստան», կը գրէր Է. Ակնունին հարիւր  տարի առաջ։ Իսկ երբ «ապաստան» կը փնտռէ Հայաստանի մէջ, ա՞յս պէտք է ըլլայ արդիւնքը։ Արդեօք երբեւէ իրենց լուծումին պիտի յանգի՞ն ազգային խայտառակութեան ու նուաստացումի այս երեւոյթները՝ պետական մարմիններու մասնակցութեամբ եւ, թերեւս, մեղսակցութեամբ։ Քսան տարին բաւարար չէ՞։

ՅԱՍՄԻԿ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ
 
Երկու տասնեակ ձայնասկաւառակներու, բանաստեղծութեան ժողովածուներու եւ գեղարուեստական ալպոմներու հրատարակութիւն, 3.000 համերգ, ցուցահանհէս, դասախօսութիւն եւ վարպետութեան դաս, համագործակցութիւն 2.000 հայ եւ օտար ստեղծագործողներու հետ։ Ասոնք եօթը տարուան գործունէութեան ընթացքին «Նարեկացի» Արուեստի Միութեան (ՆԱՄ) իրականացուցած ծրագիրներուն մէկ մասն են։ 2008ին ձեւաւորուած է «Նարեկացի» ժողովրդական նուագարաններու համոյթը։ 2006ին հիմնուած է Շուշիի «Նարեկացի» կեդրոնը, որ 100 երեխայի արուեստի տուն է եւ 20 մանկավարժի՝ աշխատավայր։ Կեդրոնին մէջ տեղի կ՚ունենան համերգներ, ցուցահանդէսներ, ներկայացումներ եւ փառատօներ։ Կեդրոնին մէջ կը գործեն արուեստի 12 դասարաններ՝ փայտագործութիւն, մանրանկարչութիւն, ասեղնագործութիւն, նկարչութիւն եւ թատրոն։
«Նարեկացի» Արուեստի Միութեան եօթնամեայ փայլուն գործունէութեան մասին կը վկայեն նաեւ մրցանակները` վարչապետի յուշամետալ, Armenian Music Awards-ի 3 մրցանակ, Art Expo 2010-ի լաuագույն տաղաuար: Միութեան գործունէութիւնը ձրիօրէն կ՚իրականանայ, իսկ ձեռնարկներուն մուտքը ազատ է։ ՆԱՄը Երեւանի այն եզակի կեդրոններէն մէկն է, որ ամէն հնարաւորութիւն ստեղծած է հաշմանդամներու ազատ տեղաշարժին։
Եօթնամեակի առիթով տեղի ունեցած հանդիպումին ժամանակ, ՆԱՄի տնօրէն Նարեկ Յարութիւնեանը հաւաստիացուց, որ ապագային միեւնոյն ոգիով պիտի շարունակէ գործը։ Սակայն, ցաւօք, հանդիպումին մթնոլորտը  տօնական չէր։ Պատճառը վերջին մէկ տարուան ընթացքին Յարութիւնեանի հետ կատարուող դէպքերն են։  Ան 2011ը կը գնահատէ որպէս դաժան տարի, որուն պատճառով միությունը ոչինչ հրատարակած է: «Մեր ընտանիքում անարդարության ժամանակաշրջան էր: Յայտնուել ենք տարօրինակ իրավիճակում, մարդիկ չարաշահել են մեր վստահութիւնը: Պետական տարբեր մարմիններ ճնշում են գործադրում, սպառնում: Վեցերորդ վարչութիւնը խլում է իմ ամբողջ ժամանակը, եւ ես չեմ կարողանում իմ առաքելութեամբ զբաղուել», ըսաւ Յարութիւնեանը:
Այսօր Նարեկ Յարութիւնեանի ընտանիքին պատկանող գործին, անշարժ գոյքին, անձնական հաշիւներուն վրայ կալանք դրուած է: Ըստ Յարութիւնեանի, իր վստահած երկու անձեր` «Երկիր» Միութեան նախագահ Սեւակ Արծրունին ու Արտեոմ Մարտիրոսեանը, խաբած են զինքը, մէկ բան ըրած ու այլ բան ներկայացուցած։ Նարեկ Յարութիւնեանը յայտնաբերած է, որ ընկերութենէն հսկայական գումարներ անհետացած են: Յարաբերութիւնները սրած են: Ըստ անոր, ստեղծուած է իբրեւ թէ պարտքեր ունենալու պատկեր մը, եւ ան յայտնուած է անելանելի իրավիճակի մէջ: Երեք օր առաջ ալ հեռաձայնած են Յարութիւնեանին, սպառնացած եւ ըսած, որ ձերբակալելու են: Ան համոզված է, որ այս բոլորը ներքին պահանջով կ՚ընթանայ. մեծ է ոմանց ցանկութիւնըՙ յափշտակելու ուրիշի ունեցուածքը: «Ուզում են խեղդեն, որ ամէն ինչ թողնեմ ու հեռանամ եւ ԱՄՆ-ում հանգիստ ապրեմ: Բայց ես դա չեմ անի, որովհետեւ այս դէպքով շատ բաներ են բացայայտւում: Որովհետեւ սա սփիւքահայերին թալանելու հերթական պատմութիւններից է: Սփիւռքահայերին, ովքեր այստեղ ցանկանում են ներդրումներ կատարել, թալանում են»:
Հեղինակ-կատարող Ռուբէն Հախվերդեանը ՆԱՄի բարեկամներէն է: Ան միութեան օժանդակութեամբ ալպոմ թողարկած է: Կ՚առաջարկէ գնահատել միութեան դերըՙ մեկնելով այն հանգամանքէն, որ տգիտութիւնն ու այլասերումը կը տիրեն հանրութեան մէջ. «Եթե 1915 թ. Թաթուլն ու Արամ Ասատրեանը երգէին, մեզ գուցէ չջարդէին, չկոտորէին: Մեր ազգային մէջքն են ջարդում, իսկ զուգահեռՙ "Նարեկացի" արուեստի միութիւնը ներկայացնում է երկրի ազգային դէմքը, մշակույթը»:
Երկրի մէջ նման իրավիճակի պատճառը, ըստ Հախվերդեանի, կառավարութիւնն ու նախագահներն են, որոնք մշակույթէ չեն հասկնար։ «Առաջին նախագահը "Ռանչպարների կանչ" էր կարդացել, բայց չէր հասկացել, յաջորդ երկուսը դա էլ չէին արել: Դա այլանդակութեան հետեւանք է»:
Յուշարձանագէտ Սամուէլ Կարապետեանի գնահատումով, 7 տարուան ընթացքին միութիւնը այնքան գործ ըրած է մշակոյթի ոլորտին մէջ ու ներդրում կատարած, որ անկարելի է որեւէ այլ կազմակերպութեան հետ համեմատել։ «"Նարեկացու" յարկի տակ զգում ենք ինչպէս տանը: Միութիւնը փարոսի դեր է կատարում: Ցաւ եմ ապրում, որ այսքան ներդրում կատարած անձին ներքաշել են խնդիրների մէջ, նրա հանդէպ անարդար են վարւում: Իր առաքելութեամբ զբաղուելու փոխարէն Նարեկը 24 ժամ զբաղուած է անիմաստ բացատրութիւններ պարզաբանելով, ընկած է քաշքշուկների մէջ», ըսաւ Կարապետեանը, յոյս յայտնելով, որ արդարութիւնը պիտի վերականգնուի:
Երաժիշտ Արթուր Շահնազարեանը կ՚աւելցնէ, որ եթէ այսօր «Նարեկացի»ն ալ կորսնցնենք, ապա վաղը կրնանք հայրենիքը յանձնել, որովհետեւ այն երգերը, որոնք այսօր կը հնչեն, խօսքերն ու արտայայտութիւնները կ՚այլասերեն եւ մեր մշակութային դէմքը կ՚ոչնչացնեն։ Ատոր դէմ այսօր միութիւնը կը պայքարի՝ մատուցելով Կոմիտաս, Խաչատուրեան, շարականներ. «Պէտք է զինուոր լինենք, որ կարողանանք պայքարել։ Մեր ամենամեծ պրոբլեմը մեր ներսի թուրքն է, նրա դէմ պէտք է պայքարել»։ 

«Նոր Յառաջ» (Փարիզ), Սեպտեմբեր 17, 2011 

1 comment:

  1. «Ազգ», Սեպտեմբեր 9, 2011
    ՍԵՎԱԿ ԱՐԾՐՈՒՆՈՒ ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ
    Ստացել ենք Սեւակ Արծրունու պատասխանը օրերս իր հասցէին Նարեկ Յարութիւնեանի մամլոյ ասուլիսում արած մեղադրանքներին: Ծաւալային մտահոգութիւններովՙ Արծրունու պատասխանը ներկայացնում ենք ամփոփ:

    Սեպտեմբերի 7-ին «Նարեկացի» արուեստի միութեան 7-ամեակին Նարեկ Յարութիւնեանը յայտարարութիւններ է արել, ինձ` Սեւակ Արծրունուս անհիմն ու անհեթեթ մեղադրանքներ ներկայացնելով: Ի պատասխան այդ զրպարտութեան` անհրաժեշտ եմ համարում հանրութեանը ներկայացնել առկայ իրողութիւնները: 2010 թ. Սեպտեմբերից Յարութիւնեան ընտանիքի ձեռնարկատիրական եւ հասարակական գործունէութիւնը Հայաստանում անմիջականօրէն ղեկավարում է Նարեկ Յարութիւնեանը: 2003 թ. սկսած մօտ 8 տարի Յարութիւնեան ընտանիքի բոլոր ծրագրերը Հայաստանում համակարգել եմ ես: Հակառակ այդ 8 տարիների նուիրուած գործունէութեանՙ Ն. Յարութիւնեանի վիրաւորական վերաբերմունքի պատճառով 2010 թ. Սեպտեմբերին հրաժարական եմ ներկայացրել` պահանջելով Յարութիւնեաններից կատարել պայմանագրով ստանձնած իրենց պարտաւորութիւնները: Դրանից խուսափելու նպատակով 2010 թ. Դեկտեմբերին Յարութիւնեան ընտանիքը իմ դէմ հայցով դիմեց դատարան` պահանջելով վերադարձնել իբր իմ կողմից «իւրացուած» ինչ-որ գումարներ: Գրոհի դէմ պաշտպանուելու համար հանդէս եկայ հայցով` պահանջելով պայմանագրով ինձ հասանելիք գումարը: Յարութիւնեանները տարբեր պատճառաբանութիւններով անդադար ձգձգում են դատավարութիւնը: Իրաւապահ մարմիններին Ն. Յարութիւնեանի ներկայացրած բոլոր բողոքներն անհիմն են ու սուտ: Յարութիւնեանների ընտանիքի ձեռնարկատիրական գործունէութիւնում իմ համակարգած ժամանակահատուածում չի եղել ոչ մի լումայի տնտեսական չարաշահում:

    ReplyDelete