Constantinople and Smyrna in the Diasporan Armenian and Greek Imaginaries

Jennifer Manoukian

 



. . . Բայց դուն, տեսի՜լք ընտանի, հիմա ա՜յնչափ հեռացած,
Ըսէ՜, իրաւ է որ ա՜լ պիտի երբեք չբացուիս
 Դիմացն զքեզ փնտռող իմ անսահման կարօտիս . . . ։
Դուն որ եղար, ո՜վ Պոլիս, լոյսն աչքերուս նորաբաց,
Ճի՞շդ է, ըսէ՜, որ ա՜լ մենք օտարնե՜ր ենք իրարու
 Եւ իրաւունք չունի՜մ ես քու հողիդ մէջ թաղուելու. . . ։

[But you, familiar vision now so far away,
Tell me, is it true that you will never again open your arms wide for
My limitless longing that has been searching for you?
You, oh Constantinople, you that became the light of my newly opened eyes,
Tell me, is it true that we are now strangers to each other
And that I no longer have the right to be buried in your soil?]

In Armenian, writers can express longing, yearning, and nostalgia not only through the words they select, but through their careful use of punctuation. The ( ՜ ), called yergar in Armenian, is an evocative particularity of the language: in lengthening the vowel over which it is placed, it has the power to heighten the plaintive, wistful tone of a text. In the final stanzas of Vahan Tekeyan’s 1924 poem “Constantinople,” printed above, the yergar allows the anguished intonations and quiet disbelief of the poet to reverberate in our ears as we become participants in his requiem for a city that has spurned him.

Զուարթ տգիտութիւն

ՎԱՐԴԱՆ ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆ

 

Անցեալ Ապրիլ 27ին, Սփիւռքի նուիրուած գիտաժողով մը տեղի ունեցած է Հարաւային Գալիֆորնիոյ համալսարանին մէջ, կազմակերպութեամբ՝ Հ. Յ. Դաշնակցութեան Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներու Կեդր. Կոմիտէին, եւ գործակցութեամբ համալսարանի Հայագիտական Հիմնարկին, Հայ Մշակութային Հիմնարկութեան եւ «Արմինիըն Ռիվիւ» հայագիտական հանդէսին։

Հայոց եղեռնը եւ հնդիկները

ԱՐԾՈՒԻ ԲԱԽՉԻՆԵԱՆ



Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակի նախաշեմին էլ նորանոր իրողութիւններ եւ մանրամասներ են պարզւում՝ ընդգրկելով նոր, յաճախ անսպասելի ոլորտներ եւ աշխարհագրութիւն… Անցած տարի մեզ համար մեծ բացայայտում էր Երեւանում հիւրընկալուած հնդիկ ժամանակակից հռչակաւոր գրող Ամիթաւ Գոշի կարդացած զեկուցումը՝ «Գերութեան կապանքներ. հնդիկները եւ հայերը Ռաս ալ Այնի բանտային ճամբարներում՝ 1916-–1918 թթ.», որը նա ներկայացրեց «Լռեցնելու (եւ ձայն տալու) ռազմավարութիւններ» գիտաժողովում։ Հնդիկ գրողը տեղեկացրել է, որ 1916-ի Ապրիլին բրիտանա-հնդկական մեծաթիւ զինուած ուժեր Իրաքում յանձնուել են օսմանեան բանակին: Գերի ընկած հնդիկների մի մասին տարել են Սիրիայի հիւսիսում գտնվող Ռաս ալ Այն բնակավայրը՝ երկաթգծի շինարարութիւնում աշխատելու համար: Այս տարածքում գտնուող բանտային ճամբարներում հազարաւոր հայեր են եղել: Հնդիկների եւ հայերի ճամբարները մօտ են եղել, եւ բանտարկեալների կեանքը երբեմն միահիւսուել է: Տասնամեակներ անց Բենգալական շտապ օգնութեան մարմնի կամաւորներից Սիսիր Սարբադհիքարին գրել է պատերազմական տարիների յուշեր՝ հիմնուած իր օրագրի վրայ, որը նա պահել է Մերձաւոր Արեւելքում եղած ժամանակ: Բենգալերէն գրուած այս գիրքն ունեցել է  մասնաւոր հրատարակութիւն՝ 1958-ին: Այն գրեթէ ուշադրութեան չի արժանացել եւ շուտով մատնուել է մոռացութեան: Եւ ահա Ամիթաւ Գոշն իր զեկուցման մէջ ներկայացրել է Սարբադհիքարի յուշերում գերութեան տարիներին հայերի հետ նրա  հանդիպումները:

The Armenian Hero Turkey Would Prefer to Forget

Robert Fisk
 

Think Captain Torossian.  Confronted by the chilling hundredth anniversary of the genocide of one and a half million Armenian men, women and children at the hands of the Ottoman Turks in 1915, Turkey’s government is planning to swamp memories of the Armenian massacres with ceremonies commemorating the Turkish victory over the Allies at the battle of Gallipoli in the same year. Already, loyalist academics have done their best to ignore the presence of thousands of Arab troops among the 1915 Turkish armies at Gallipoli -- and are now even branding an Armenian Turkish artillery officer who was decorated for his bravery at Gallipoli as a liar who fabricated his own biography.

Անուն մը գարշապարներու տակ, կամ՝ վսեմն ու նսեմը

ՅԱԿՈԲ ԿԻՒԼԼԻՒճԵԱՆ

 



Խոհանոցի սեղանին առջեւ նստած կը խօսի ընթրիքէն ետք։ Ճիշդ ետեւը հեռատեսիլէն ֆրանսերէն լուրերը կիսով կը խափանեն իր նախադասութիւնները, բայց չ՚ուզեր գործիքը լռեցնել։ Չի փափաքիր առանձին խօսիլ. հաւանաբար կ՚երկիւղի իր իսկ ձայնէն։

Իննսուն տարեկան, այլ երիտասարդական կորովով մը Մոնմարթրի հարիւր յիսուն աստիճանները ամեն օր բարձրացող մարդ է։ Դիմացը նստած է տասնեակ հազարաւոր մղոն անդիէն եկած երիտասարդ զոյգ մը։ Թէեւ զիրենք գրեթէ վեց տասնամեակ կը բաժնէ, անոնցմէ մէկը եղբօրորդին է։ Ասոր կնոջ է որ կը խօսի վկան, առանց ամենեւին հայեացքը մօտեցնելու միւսին։

Թրքատեացութեան թոյնը կը շարունակէ թունաւորել

ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒՔԵԱՆ

Այս [Ապրիլ 24ի] շաբթուան օրակարգը բնականաբար, կամ մի գուցէ ինքնաբերաբար, մեզ կը պարտադրէ խորհրդածել հայկական խնդիրներու մասին։ Արդէն իսկ ամէն օրուան համար միջոցառումներ կը կազմակերպուին, որոնց կը մասնակցինք մերթ ատենախօս, մերթ թղթակից ըլլալով։ Պարտինք յայտնել, որ ի տարբերութիւն սփիւռքահայութեան, մեր երկրին մէջ կազմակերպուած այդ բնոյթի միջոցառումներուն կազմակերպիչը կամ մղիչ տարրը՝ տեղւոյն հայութիւնը չէ, այլ երկրի ո՛չ հայ ժողովուրդները։ Դարձեալ ի տարբերութիւն նախորդ տարիներուն, այս տարի հրապարակային հանրահաւաքները ծաւալած են դէպի երկրի այլ քաղաքները։ Ցարդ մեզի հասած լուրերուն համաձայն՝ հանրահաւաքներ եւ երթեր կազմակերպուեցան Իսթանպուլէն զատ, Անգարա, Իզմիր, Պրուսա, Տիարպէքիր, Ատանա, Մալաթիա, Պոտրում, Տէրսիմ եւ այլ քաղաքներու մէջ։

The Turkish-Hating Poison Continues to Poison

Pakrat Estoukian

 Translated by Vartan Matiossian

The agenda of this week [April 24] forces us naturally, or perhaps automatically, to think on Armenian issues. There are events organized for every day, where we participate sometimes and speakers and sometimes as correspondents. We have to say that, unlike Diasporan Armeninas, the organizer or the driving force of events of this nature in our country is not the local Armenian community, but the non-Armenian people of the country. Also, unlike the previous years, this years the public gatherings have expanded to the interior of the country. According to the news that have reached us, so far there have been meetings and marches organized, besides Istanbul, in Ankara, Izmir, Bursa, Diyarbekir, Adana, Malatia, Bodrum, Dersim and other places.

The "Exact Translation": How "Medz Yeghern" Means Genocide

Vartan Matiossian

Yes, until World War II, the Medz Yeghern of 1915 was unprecedented not only in the history of our people, but in the entirety of humankind. An entire people, an entire nation coming from the depths of millennia was killed, was dying.

We condemn genocide [genotsid] or zhoghovrtasbanutiun with all our heart and soul.

There is and there cannot be either juridical justification or any motion of prescription for genocide.

Genocide, be it the horrifying slaughter of Armenians in Der or in the banks of the Euphrates in 1915, or the torturing death by massacre of the other peoples during World War II in Majdanek and Büchenwald, must always be condemned without reservations, and its perpetrators must be condemned by all of humankind.

Nagush Harutiunian (1965)¹

 

The president of the Presidium of the Supreme Soviet of the Armenian Soviet Socialist Republic proclaimed these words at the official commemoration of the genocide on April 24, 1965 in Yerevan. Harutiunian did not hesitate to pair “genocide” (he used the Russian loanword genotsid and the Armenian translation zhoghovrtasbanutiun, literally “democide”; tseghasbanutiun was not yet commonly used in Eastern Armenian) and “Medz Yeghern.”

El genocidio armenio, un delito definido por la ley argentina

Vartán Matiossián

Como respuestas a la nota del embajador turco en la Argentina sobre el Genocidio Armenio aparecida en “La Nación” el 26 de abril, el diario publicó tres cartas de lectores y un artículo (27, 29, 30 de abril y 3 de mayo). Este artículo fue enviado el 2 de mayo y ha permanecido inédito desde entonces, por lo que estimamos conveniente someterlo a la consideración de los lectores.

 

El embajador turco en la Argentina, Taner Karaka, ha declarado que “me siento obligado a señalar las engañosas analogías y la incorrecta información histórica” (“La Nación”, 26 de abril de 2013) con motivo de un artículo publicado por el escritor Marcos Aguinis. Su desprecio por la verdad histórica nos obliga a hacer lo mismo.

The Dove's Brief

Ania Karen Hadjian

 

There are words that are not to be named. Genocide is one of them. “The Dove’s Brief,” a one-man theater piece staged in Buenos Aires, directed and played by Daniel Ritto, seeks to reverse this historical injustice and the general ignorance about the event, with renewed vocation of justice. The play strives to show that by silencing a concept, a historical truth, the muted voices of countless victims that human history has claimed for centuries are also silenced.

In Ignorance We Trust

Vartan Matiossian

 

A participant of the Diaspora conference held on April 27 at the University of Southern California shared a savory yet bitter bite with us:

"The 'best' suggestion from the diaspora conference in LA, from an audience member: since western Armenian spelling is difficult, and the Armenian alphabet is not being used on line, why don't we abolish the Armenian alphabet and start using the Latin script, as our neighbor has done... And he was serious....."

We had read a "serious" suggestion along these lines some twenty years ago. To put it mildly, the "suggestion" reeks of lack of seriousness.

Understanding Ourselves: Questions of Genocide, Independence and Identity

Lorky Libaridian

 

The implication of the title of the April 27, 2013 conference held at USC (“Independence and Beyond: In Search of a New Armenian Diaspora Post – 1991”) is that because there now exists an independent Armenia, the Diaspora must change. This is obvious. What is not as obvious, but goes to the core of the matter, are the realities and underlying assumptions that were highlighted by Dr. Stephan Astourian’s presentation in the last panel, “(Re)Defining Diaspora and Nationalism.” His main argument was that by not pushing a Genocide based agenda, the first administration of Armenia undermined that which is so fundamental to the Diaspora, subsequently the Diaspora itself, and thus Armenia’s relations with it for years to come.

Repositioning Diaspora and the Role of Its Intellectuals

Talar Chahinian

 

Over the last few decades, the term “diaspora” has rapidly spread and expanded to take on multiple meanings both inside and outside of academic disciplines. So much so, that this proliferation of meaning, configured as the dispersion of the term in a semantic and conceptual space, has been referred to as “‘diaspora’ diaspora.” (1) In response to the concept’s growing discursive popularity, the founder and editor of Diaspora: A Journal of Transnational Studies, Khachig Tölölyan, while providing the site for much of the proliferation in academia, has warned that “diaspora” is “in danger of becoming a promiscuously capacious category that is taken to include all the adjacent phenomena to which it is linked but from which it actually differs in ways that are constitutive, that in fact make a viable definition of diaspora possible.” (2)

Հայ մտքի հետազօտութեան մեդոթաբանական ուղենիշերը

ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ «ՎԷՄ» ՀԱՆԴԷՍԻ

Անցեալը շարունակում է ապրել ներկայում այնքանով, 

որքանով այն պատմականօրէն ճանաչելի է [1]:

    Ռոբին Ջորջ Քոլինգվուդ

Հայ մտքի պատմութեան ուսումնասիրութեան խնդիրը մեզանում այսօր յայտնուել է կրկնակի փակուղու մէջ, որը իւրայատուկ «մութ թունել» է յիշեցնում. այն մի կողմից` դեռեւս շատ հեռու է համաշխարհային պատմագիտութեան մէջ հաստատուած ինտելեկտուալ պատմութեան [2] գիտական չափորոշիչներից, միւս կողմից` շարունակում է անհաղորդ մնալ ազգային մտքի հետազօտութեան աւանդոյթներին:

La única verdad es la realidad

Vartán Matiossián

 



Como hacen sus pares en todo el mundo cada tanto, el embajador turco en la Argentina, Taner Karaka, ha declarado que “me siento obligado a señalar las engañosas analogías y la incorrecta información histórica” (“La Nación”, 26 de abril de 2013). Esta vez, el motivo de su inquietud es un artículo publicado por el escritor Marcos Aguinis en “La Nación” (12 de marzo de 2013). Con el probable argumento de la libertad de expresión garantizada por la Constitución como telón de fondo, el diario--que ha publicado docenas de notas y editoriales claramente favorables a los reclamos armenios con el correr de los años--ha dado lugar a su réplica un mes y medio después. La respuesta no es de la clase que haya necesitado tanto tiempo para elucubrarse, sino de la que simplemente requiere "corte y pegado" en cualquier computadora de la cancillería turca, a lo sumo con la colaboración de un traductor público. No obstante, el hecho de que se haya publicado dos días después de la conmemoración del 98º aniversario del Genocidio Armenio no parece una casualidad.

El papa Francisco sobre el Genocidio Armenio

En el año 2010, el cardenal Jorge Mario Bergoglio (ahora papa Francisco ) y el rabino Abraham Skorka, editaron un libro titulado "Sobre el Cielo y la Tierra". La obra, recientemente reeditada, refleja las opiniones del nuevo Papa Francisco sobre la familia, la fe y el papel de la Iglesia en el siglo XXI. En forma de diálogo entre ambos líderes religiosos, el libro aborda temáticas como la religión, los ateos, la muerte, el aborto, el Holocausto, la homosexualidad y el capitalismo. Entre ellos, el Cardenal Bergoglio brindó algunos puntos de vista acerca del Genocidio Armenio:

Pope Francis on the Armenian Genocide

In 2010 Cardinal Jorge Mario Bergoglio, the newly-consecrated Pope Francis I, and Argentinean Rabbi Abraham Skorka, director of the Latinamerican Seminary for Rabbis, published a book entitled On Heaven and Earth (“Sobre el Cielo y la Tierra”) that has been issued in English translation by Random House (New York, 2013). The book is a conversation between the two religious leaders that addresses topics such as family, atheists, death, capitalism, and the Holocaust.