Ինքնութեան կերտման զարգացումների մէջ. Հարցազրոյց Վարդան Մատթէոսեանի հետ

Նիւ Ջերսիում բնակուող Վարդան Մատթէոսեանը սփիւռքի թէ հայրենական մամուլում ամէնից յաճախ հանդիպող հեղինակներից է, նա սերտօրէն կապուած է Հայաստանի հետՙ անմիջական մասնակիցը հայ կեանքին, հայապահպանութեան խնդիրների մտահոգութիւններինՙ ազգաշահ մտաւոր գործունէութեամբ:
Ծնուել է Մոնտեվիդէոյում, ապա տեղափոխուել Բուէնոս Այրէսՙ բարձրագոյն կրթութիւն ստանալով տնտեսագիտութեան ոլորտում: Մասնագիտական աշխատանքից բացի երկար տարիներ խմբագրական եւ ուսուցչական գործունէութիւն է ծաւալել, հայագիտական առարկաներ դասաւանդել Դել Սալվադոր համալսարանի արեւելագիտական ֆակուլտետում:
2000 - ից փոխադրուելով Նիւ Ջերսիՙ հայոց լեզու է դասաւանդել «Յովնանեան» վարժարանում: ՀՀ ԳԱԱ պատմութեան ինստիտուտում պաշտպանել է թեկնածուական ատենախօսութիւն` «Արգենտինահայ համայնքի պատմութիւնը սկզբնաւորումից մինչեւ 1950 թուականը» թեմայով:
Հրատարակել է հայերէն 5 հատորՙ «Կոստան Զարեանի շուրջ» (1998), «Հարաւային կողմն աշխարհի. հայերը Լատին Ամերիկայի մէջ սկիզբէն մինչեւ 1950» (2005), «Անվերջ վերադարձ. Հայաստանի ճանապարհները» (1989-2004)», «Շամախեցի պարուհին. Արմէն Օհանեանի կեանքը եւ գործը» (2007, համահեղինակՙ Արծուի Բախչինեան): Միաժամանակ հայագիտական բնոյթի հեղինակային եւ թարգմանական նիւթերով աշխատակցում է հայ եւ օտար մամուլինՙ հայերէն, իսպաներէն եւ անգլերէն լեզուներով: Իսպաներէնով թարգմանութիւնների 12 հատորները ներկայացնում են Ե. Չարենցի, Ե. Օտեանի, Պ. Սեւակի եւ հայաստանեան ժամանակակից մի շարք բանաստեղծների ժողովածուներ: Անցած տարի Անթիլիասում լոյս տեսաւ Վարդան Մատթէոսեանի «Գրական բանասիրական ուսումնասիրութիւններ» ժողովածուն:

Medz Yeghern: Setting the Record Straight

Vartan Matiossian

 

Too much fuss has been made about the use of the expression Medz Yeghern instead of "Armenian Genocide" since His Holiness John Paul II used it, for the first time by a foreign dignitary, when visiting Armenia in 2001. You can stretch it as much as you want, but the fact is that it literally means "Great Crime" (or whatever synonym of "crime" you may like) and nothing else. It is synonymous with Medz Vojir (a term also used in the years after the Genocide; Aram Andonian gave this title to his book in Armenian, the original to the book known in English as "Memoirs of Naim Bey"), and yeghernakordz means exactly the same as vojrakordz, namely, "criminal." Neither "cataclysm," nor "catastrophe," nor "calamity" (the one preferred by Turkish writers; I wonder who was the Armenian author of this mistranslation) will do justice to its meaning.